Zadanie egzaminacyjne - endodoncja

Przykładowe zadanie egzaminacyjne - co przygotować do wypełnienia kanałów korzeniowych?

Asystentka stomatologiczna na egzaminie zawodowym ma sporą szansę na otrzymanie zadania z zakresu endodoncji. Jednym z takich zadań może być przygtowanie odpowiedniego instrumentarium i materiałów do wypełnienia kanałów.

Samo leczenie endodontyczne uznawane jest za formę ratowania zęba, tak aby pozbyć się chorobowo zmienionej miazgi. Należy ją usunąć z komory zęba oraz z kanałów korzeniowych tak aby nie została tam martwiczo zmieniona tkanka, a tym samym nie rozsierwała potencjanych kolejnych ognisk zapalnych, pełnych bakterii.

Jeżeli tak się stanie dojdzie do gnilnego rozpadu zęba, a same gazy wytworzone przez bakterie w kanałach wywołują ogromny ból zęba i dyskomfort dla pacjenta. W efekcie końcowym bakterie szukają ujścia i drążą ścieżkę ku ujściu korzenia - w jego wierzcholku, tym samym mogą wytworzyć wielką zmianę okołowierzchołkową i zmianę w kości. Taki ząb wówczas nie rokuje i należy go usunąć. Aby więc tak się nie stało i ząb mógł nam posłużyć w dalszym ciągu, chociażby jako potencjalny ząb pod odbudowę protetyczną, należy dokładnie przeleczyć go kanałowo, i szczelnie oraz dokładnie wypełnić jego korzenie. 

Poniżej opisane zostanie przykładowe zadanie jakie może pojawić się na egzaminie praktycznym, a będzie to:

Ekstyrpacja miazgi  oraz wypełnienie kanału korzeniowego zęba 26.

Opis zadania:

1. Ekstyrpacja metodą wyłuszczenia miazgi po jej celowym ,, uśmierceniu" - dlatego jest to metoda mortalna
2. Usunięcie warstwy mazistej z kanału
3. Wypełnienie kanalu korzeniowego
4. Zamknięcie zęba dentyną wodną.
5. Umówienie pacjenta za 5 dni w celu założenia wypełnienia.

Następnie,w karcie z arkusza egzaminacyjnego znajdziesz miejsce na uzupełnienie danych znajdujących się w arkuszu egzaminacyjnym:

1. Dane pacjenta - w kartotece
2. Diagram zębowy - w kartotece
3. Kolejna kwestia - wpisanie daty wizyty, numer zęba - w tym przypadku to ząb 26 czyli lewa górna szóstka, następnie rozpoznanie (czyli leczenie metodą mortalną a nastepnie wyłuszczenie i wypełnienie kanałów), zabiegi, lek i zalecenie pozabiegowe (kartoteka)

Pamiętaj! Data wizyty naszego pacjenta to data Twojego egzaminu i tego się zawsze trzymaj i to zawsze wpisuj.

    4. Pamiętaj koniecznie o metryczce na pojemnik na narzędzia z płynem dezynfkcyjnym, to jest: nazwa preparatu przykładowo Sekusept, stężenie % - np. 2%, data sporządzenia, godzina sporządzenia, czas ekspozycji (wiemy to wszystko z ulotki preparatu, ale najczęściej jesto to 15 minut), następnie obliczenia według wzoru, ilość wody i ilość preparatu w gramach lub mililitrach. Na koniec nie zapomnij o podpisie - WAŻNE ! Jeżeli w zadaniu masz podpisywać sie jako Alicja Kwiatek, to tak się podpisujesz, a jeżeli swoim peselem, to też się podpisujesz ale swoim peselem !

   5. Metryczka na pojemnik z płynem dezynfekcyjnym do narzędzie obrotowych (nazwa preparatu, data sporządzenia, godzna sporządzenia, czas ekspozycji, i podpis). WAZNE ! Data i godzina sporządzenia to data egzaminu oraz godzina o której rozpoczął się egzamin ! 

    6. Metryczki na pojemniki z odpadami medycznymi: skażonymi, ostrymi, pozostałymi (musi znaleźć się tam nazwa i adres praktyki lekarskiej - wiemy to z zadania, więc tylko przepisujemy nic nie wymyślamy z głowy, data i godzinaotwarcia, data i godzina zamknięcia, kod odpadów 18 01 03, ponownie podpis). WAŻNE ! Data i godzina sporządzenia to data egzaminu i godzina rozpoczęcia oraz zakończenia egzaminu.

  7. Skierowanie na zdjęcie rentgenowskie.

  8. Termin następnej wizyty.

Jaki jest cel zadania?

Należy przygotować potrzebne narzędzia (na blacie na egzaminie mogą być różne narzędzia z zakresu np stomatologii zachowawczej i nie tylko aby celowo wprowadzić zmylki, dlatego nie daj się podpuścić i wyszukuj wzrokiem narzędzi wymaganych w Twoim zadaniu, chociaż wiadomo,że pewne elemety takie jak chociażby zestaw diagnostyczny, kątnica, turbina itp będą zawsze używane). Przygotuj także preparaty i pozostaw je na blacie roboczym.

UWAGA ! Na każdym kolejnym etapie egzaminu pamiętaj koniecznie o dokładnym i higienicznym myciu oraz dezynfecji rąk metodą Ayliffe'a

Postępowanie na egzaminie krok po kroku

Przed przystąpieniem do zadania na egzamine kiedy już dokładnie przeczytano akrusz egzaminacyjny i kiedy już wiesz co robić w pierwszej kolejności należy:

1. Przygotuj kosze z workami czerwonym 18 01 03 oraz niebieskim 18 01 04 oraz pojemnik twardościenny 18 01 03
2. Przygotuj odpowiedni płyn do dezynfekcji zgodnie z tym o co proszą w zadaniu - na blacie będzie opakowanie plus prawdopodobnie butelka po wodzie mineralnej z naklejoną etykietą woda destylowana. Zabierz później ze sobą te rzeczy na stolik roboczy.
3. Dezynfekcja Twojego miejsca pracy - ręcznikami papierowymi oraz sprayem do dezynfekcji o szerokim spektrum działania. Jeżeli szkoła nie dysponuje ręcznikami pap. to moga to być gazy. Pamiętaj aby psikać na gazę lub ręcznik, przetrzeć blat, i wyrzucić ręcznik. Psiknij więc kilka razy na gazę, wytrzyj dokładnie fragment blatu roboczego, i weź nowy. Czynność wystarczy że powtórzysz 2, 3 razy. Nie zapomij o przetarciu też krzesełka na którym będziesz siedzieć.

1. Kiedy masz już zdezyfekowane stanowisko pracy, wyrzuć rękawiczki do czerwonego worka, idź umyć ręce metodą Ayliffe'a a następnie do koszyczka skompletuj: 

          a) środki ochrony indywidualnej dla asystentki stomatologicznej oraz rękawiczki w skład czego wchodzą: komplet rękawiczek jednorazowych, maseczki ochronne, okulary transparentne ochronne, ewentualnie przyłbica.

          b) środki ochrony dla pacjenta to jest: wkład do spluwaczki, pokrowiec na zagłówek, śliniaczek na klatkę piersiową, jednorazowy ślinociąg, kubek na płyn aseptyczny/wodę, dodatkowo opcjonalnie ssak w wysterylizowanym pakiecie, okulry ochronne.

          c) narzędzia niezbędne do wykonana zadania to jest: tacka - jednorazowa plastikowa bądź metalowa, lusterko, zgłębnik, pęseta, nakładacz (generalnie zestaw diagnostyczny), upychadło kulkowe, ekskawator (czyli wydrążacz do próchnicy), turbina, kątnica, wiertło na turbinę - kulkowa diamentowa np.na przedłużonym trzonku, wiertlo do kątnicy na przedłużonym trzonku typu różyczka. Igła lentulo, miazgociąg, poszerzacze kanałowe typu K o rozmiarach z asortymentu, czyli 20, 25, 30, 35, 40 z endostopami.

Koniecznie weźmy też igły boczne do płukania kanałów które to zakładamy na strzykawki typu luer lock, ćwieki i sączki w tym samym asortymencie co narzędzia K, tak więc 20, 25, 30, 35, 40, wałeczki z ligniny, palnik do nagrzania ekskawatora i odcięcia wystających resztek gutaperki. WAŻNE ! Ćwieki gutaperkowe i sączki papierowe przygotuj w rozmiarach 30 (kolor niebieski), ponieważ w takim rozmiarze było użyte ostatnie narzędzie endodontyczne. Skąd to wiemy ? Z treści zadania.

        d) pamiętaj o plynach do płukania kanału - czyli podchloryn 5,25 % oraz alhohol isopropylowy w stężeniu 40% oraz           kwasek cytrynowy.

WAŻNE! Narzędzia należy ułożyć na tacce uchwytami skierowanymi w jedną stronę a także w kolejności w jakiej będą użyte czyli: lusterko,zgłębnik, pęsta, ekskawator, nakładacz, upychadło kulkowe. Pamiętaj aby każde narzędzie czy narzędzia zapakietowane otwierać ostrożnie nad tacką plastikową (metalową) otwierając pakiet w sposób aseptyczny czyli ciągnąc za jeden fragment folii i za jeden fragment papieru i wysypując ostrożnie narzędzia na tackę. Później dopiero możesz je ostrożnie poukładać według kolejności użycia.

        e) materiały potrzebne do wykonania zadania (preparat do wypełnienia kanału czyli Endomethasone N + Eugenol, dentyna wodna (fleczer żółty) + woda destylowana do zamknięcia tymczasowego ubytku, wałki z ligniny, chusteczki do dezynfekcji, 2 płytki szklane (sterylne) oraz metalowe szpatułki do mieszania materiałów.

Jak przygotować materiały do wypełnienia kanałów korzeniowych na egzaminie ?

1. Zarobienie materiału do wypełnienia kanału - wykorzystamy do tego Endomethasone N z eugenolem wedłu ulotk - Pasta powinna być przygotowana bezpośrednio przed jej użyciem. Proszek należy wstrząsnąć i mieszać z eugenolem na matowej stronie płytki szklanej metaklową szpatulą. Mieszamy w proporcjach takich jak zaleca producent do momentu uzyskania pasty do konsystencji wazeliny tudzieć gęstej śmietany.

        W celu osiągnięcia optymalnej jakości pasty należy mieszać proszek z eugenolem (i tu uwaga, zawsze wprowadzamy          proszek do płynu, nigfy na odwrót) w proporcjach 7:1 i mamy na to 40 sekund, czyli jest to defcto proporcja: 2 pełne          miarki proszu nabrane szpatulą metalową plus 3 - 6 kropli płynu (w tym przypaku eugeolu). 

WAŻNE ! Płytka szklana oraz szpatuła metalowa muszą być sterylne

      2. Następnie należy przygotować materiał do zamknięcia ubytku czyli fleczer, czyli dentynę wodną tak więc nasz żółty  fleczer. Zarabiamy na matowej powierzchni płytki z wodą destylowaną według ulotki, która jest w arkuszu.    Przykład: Multidentin ,,K". Preparat służy do tymczasowego wypełnienia ubytków w zębach w trakcie leczenia. Przeznaczony jest do pokrywania opatrunków podczas leczenia kanałów korzeniowych.

Wyrób w postaci proszku. Po zmieszaniu z wodą twardnieje, tworząc jednolitą masę. Zarabianie: używając szpatulki na szklanej szybce po matowej stronie mieszamy materiał. Wprowadzamy porcjami proszek do płynu (woda destylowana). Czas mieszania powinien wynosić 15 - 25 sekund, a konsystencja powinna przypominać konsystencję kitu.

WAŻNE ! Wstrząśnij proszek na chwilę przed otwarciem opakowania, tak aby byl dobrze spulchniony

WAŻNE ! Opakowania materiałów które używasz szczelnie zamykaj, dokręcaj itp.

WAŻNE ! Preparaty do wypełnień zarabiaj zawsze mając na sobie rękawiczki jednorazowe

Porządkowanie stanowiska pracy

1. Narzędzia jak i tackę metalową zanurzamy w wanience dużej z roztworem, jeśli jest plastikowa to wyrzucamy do worka czerwonego.
2. Narzędzia małe obrotowe i endodontyczne zanurzamy w płynie do dezynfekcji dla małych narzędzi obrotowych.
3. Segregacja odpadów medycznych czyli do czerwonego worka - wyrzucamy środki ochrony osobistej po pacjencie jak i resztki ćwieków papierowych, gutaperkowych. Generalnie tam wrzucamy wszytsko co teoretycznie na egzaminie mogło mieć kontak bezpośrednio z pacjentem jak i jego krwią, śliną itp.
4. Do worka niebieskiego - tylko papierowe pakiety.
5. Do pojemnika twardościennego - strzykawki z iglami bocznymi - wyrzucamy w całości, nie demontując igieł.
6. Dezynfekujemy turbinę i kątnicę chusteczką nasączoną płynem do dezynfekcji - czystą pozostawiamy na blacie stołu.
7. Płytki szklane umyć, oczyścić i zostawić na blacie.
8. Opakowania z lekami i szklane ampułki także przetrzeć chusteczą, i czyste zostawić na blacie.
9. Przetrzeć chusteczką do dezynfekcji okulary i przyłbicę. Czyste i zdezynfekowane odłożyć z boku na blacie.
10. Zdezynfekować płynem o  szerokim spektrum działania cały blat roboczy. Chusteczki wyrzucić do czerwonego worka.
11. Palik zostawić na blacie.
12. Ściągnąć rękawiczk, wyrzucić do worka czerwonego, umyć ręce Ayliffem.