Wady zgryzu według Antoniny Orlik - Grzybowskiej, klasyfikacja.

Aby uzmysłowić sobie płaszczyzny wraz z poszczegolnymi wadami zgryzu musimy skupić się w pierwszej kolejności na płaszczyznach. Dopiero znając ich podział, możemy przejść dalej do klasyfikacji poszczególnych wad zgryzu. Poniżej pokrótce opisane i przedstawione zostaną najistotniejsze pojęcia z zakresu wad zgryzu wedlug klasyfikacji Orlik Grzybowskiej oraz pojęcia związane z polem biometrycznym człowieka.

1. POLE BIOMETRYCZNE

To przestrzeń w której znajdują się prawidłowe rysy twarzy z uwzględnieniem odchyleń osobniczych. To to ważne, to to że przestrzeń ta jest ograniczone przez płaszczyzny:

A) CZOŁOWA KANTOROWICZA - IZARDA, przechodzi przez punkt glabella. Jest to przednie ograniczenie pola biometrycznego i jest prostopadła do frankfurckiej.

B) OCZODOŁOWA SIMONA, przez punkty ORBITALE, które są prostopadłe do frankfurckiej i strzałkowej

C) CZOŁOWA DREYFUSA - pomocnicza przechodząca przez puknkt nasion. Przednie ograniczenie u dzieci poniżej 7 roku życia.

2. PŁASZCZYZNY I PUNKTY

• Płaszczyzna frankfurcja musi być ustawiona równolegle do podłoża,
• Płaszczyzna strzałkowa pośrodkowa prostopadle do podłoża,
• Pacjent powinien mieć wyprostowane plecy i patrzeć przed siebie 
• Łuki zębowe swobodnie zwarte, wargi i mięsień bródkowy rozluźniony.

1. Punkt Glabella to punkt skórny między łukami brwiowymi nad nasadą nosa, na dolnym brzegu kości czołowej.
2. Orbitale to punkt skórny i kostny położony na dolnym brzegu oczodołu pod źrenicą gdy wzrok skierowany jest na wprost.
3. Płaszczyzna frankfurcka - wyznaczają ją punkty orbitale i triagon obu połówek głowy.
4. Płaszczyzna uszno - oczna - wyznaczają ją punkty orbitale i prion obu połówek głowy.
5. Płaszczyzna pośrodkowa (strzałkowa) - wyzaczają ją wszystkie punkty pośrodkowe. Dzieli ona głowę na lewą i prawą część.
6. Płaszczyzna uszno - nosowa (Campera) - wyznaczają ją punkty subnasalne i prion skórny obu połówek głowy.
7. Płaszczyzna oczodołowa (Simona) - wyznaczają ją dwa punkty orbitale i kąt prosty do płaszczyzny pośrodkowej i frankfurckiej. Dzieli twarz na część przednią i tylną.
8. Płaszczyzna czołowa (Kantorowicza) - wyznacza ją punkt Glabella i równoległość do płaszczyzny oczodołowej.
9. Płaszczyzna Dreyfusa - płaszczyzna czołowa przednia, spuszczona z punktu skórnego nasion, prostopadła do płaszczyzny poziomej i równoległa do płaszczyzny oczodołowej Simona.
10. Pole biometryczne - przestrzeń ograniczona płaszczyzną czołową Kantorowicza i płaszczyzną oczodołową Simona. Sluży do analizy profilu twarzy.

3. DIAGNOSTYKA WAD ZGRYZU

Diagnostyka wad zgryzu wg Prof. Antoniny Orlik-Grzybowskiej

I Wady poprzeczne zaburzenia we wzroście na szerokość – w odniesieniu do płaszczyzny środkowej.

II Wady dotylne i doprzednie zaburzenia we wzroście na długość - w odniesieniu do płaszczyzny oczodołowej.

III Wady pionowe zaburzenia we wzroście na wysokość – w odniesieniu do płaszczyzny poziomej.

IV Wady z rozległymi zmianami w odniesieniu do trzech płaszczyzn przestrzennych.

V Nieprawidłowości zębowe zaburzenia budowy, liczby, położenia i czasu wyrzynania zębów.

WADY POPRZECZNE

1.Zgryz krzyżowy według A. Orlik Grzybowskiej

1. zgryz krzyżowy częściowy, który może być przedni (prawy lub lewy)
2. boczny, który może być jednostronny lub obustronny (prawy lub lewy)

2. Zgryz krzyżowy całkowity, który może być prawy lub lewy

krzyżowy

przewieszony

BOCZNE PRZEMIESZCZENIE RZUCHWY

1. czynnościowe
2. morfologiczne - laterogenia

ZGRYZ PRZEWIESZONY

1. jednostronny (także wyróżniamy tu prawy, lewy)
2. obustronny

WADY DOTYLNE

1. Tyłozgryz według A. Orlik Grzybowskiej

1. częściowy
2. całkowity
3. rzekomy

2. Tyłożuchwie wg. A. Orlik Grzybowskiej

1. czynnościowe
2. morfologiczne -retrogenia

tyłozgryz z retuzją i protruzją siekaczy

WADY DOPRZEDNIE

1.Przodozgryz wg. A. Orlik Grzybowskiej

1. częściowy
2. całkowity
3. rzekomy

2. Przodożuchwie wg. A. Orlik Grzybowskiej

1. czynnościowe
2. morfologiczne - progenia

przodozgryz

WADY PIONOWE

1.Zgryz otwarty wg. A. Orlik Grzybowskiej

1. częściowy przedni
2. częściowy boczny jednostronny (prawy, lewy)
3.  obustronny
4.  całkowity

2. Zgryz głęboki wg. A. Orlik Grzybowskiej

1. częściowy – nadzgryz
2. całkowity
3.  rzekomy

zgryz otwarty

zgryz głęboki

WADY Z ROZLEGŁYMI ZMIANAMI W ODNIESIENIU DO TRZECH PŁASZCZYZN PRZESTRZENNYCH

1. Wielkożuchwie – makrogenia.
2. Małożuchwie – mikrogenia.
3. Wielka szczęka – makrognacja.
4. Mała szczęka – mikrognacja.
5. Retrognacja.
6. Retrogenia.
7. Prognacja.
8. Progenia.
9. Asymetria twarzy.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI ZĘBOWE

1.Zaburzenia liczby zębów

1.  nadliczbowość - hiperdontia
2.  niedoliczbowość - hipodontia

2. Stołoczenia zębów 

1. dysproporcja między wielkością zębów a wielkością ilości tkanki kostnej. Mogą być stłoczenia pierwotne, wtórne, spowodowne przesunięciem zębowym na skutek przedwczesnej utraty zębów mlecznych.

3. Nieprawidłowości z ząbkowaniem

4. Zaburzenia budowy i położenia zębów np. diasatema czyli brak punktu stycznego pomiedzy górnymi zębami.