Lakowanie
Lakowanie to zabieg profiatyczny, który polega na zabezpieczeniu bruzd i zagłębień anatomicznych w zębach mlecznych i stałe zęby trzonowe i przedtrzonowe (od czwórek do ósemek), dla których charakterystyczna jest powierzchnia żująca z licznymi bruzdami i zagłębieniami. Jednak zębem kwalifikującym się do lakowania są zęby pozbawione próchnicy tudzieć innych ognisk zapalnych a także przebarwień. Generalnie ząb musi być zdrowy, w przeciwnym razie zabieg ten nie będzie miał już sensu.
Uszczelnianie bruzd zapewnia ochronę zęba w okresie jego największej odatności na próchnicę. Biorąc pod uwagę bruzdowatą i nierówną powierzchnię budowy zębów żujących bocznych tak więc przedtrzonowców i trzonowców zdecydowanie trudniej jest wyczyścić z resztek pokarmowych - zwłaszcza dzieciom.
Aby zabieg był skuteczny i miał jakikolwiek sens należy wykonać go stosunkowo szybko i wcześnie; czyli w momencie, gdy bruzdy nie uległy jeszcze demineralizacji i próchnicy. Jak wspomniałam, wymagającymi lakowania są najbardziej powierzchnie żujące pierwszych stałych zębów trzonowych czyli szóstek - zabieg najlepiej wykonać do pół roku od momentu ich wyrżnięcia. Głównie dotyczy on dzieci w wieku 6 – 8 lat. U dzieci starszych w wieku 11 – 13 lat lakuje się też drugie stałe trzonowce czyli siódemki (a jeżeli wyrżnęły się ósemki oraz warunki anatomiczne na to pozwolą to także i ósemki).
Dzieci są szczególnie narażone na niedokładność usuwania resztek pokarmowych głównie ze względu na brak wystarczająco dobrze rozwiniętej sprawności motoryki ruchowej oraz świadomości do czego prowadzi zaleganie niedomytych resztek pokarmowych. Przeciętna średnica włókna szczoteczki do zębów wynosi 0,15 - 0,25 mm a średnica bruzdy 0,1 mm, a będąc w temacie bruzd, to wyrożniamy klinicznie 5 typów bruzd:
- V - lejkowate
- IK - klepsydrowate
- I - szczelinowate
- U - szerokiwe
- bruzdy nieregularne
Warto pamiętać, że nie tylko głębokie bruzdy świeżo wyrżniętych zębów są narażone na próchnicę i należy je chronić. Podobnie ma się sytuacja z anatomicznymi zagłębieniami w okolicach guzka Carabellego, który jest specyficzną budową anatomiczną i występuje u ok. 25% przypadków, bądź guzka szponowatego - to z kolei uznawane jest za wadę morfolgiczną siekaczy górnych. Idąc dalej, mogą być to także otwory ślepe w siekaczach bocznych, a także zęby boczne u dzieci niepełnosprawnych.
PRZECIWWSKAZANIA DO ZABIEGU
Czy istniają przeciwwskazania do lakowania ? Tak, jak do wielu innych zabiegów i tutaj są pewne przeciwwskazania, chociaż lista nie jest długa. Będą to więc:
- Początkowe ogniska próchnicy - charakterystyczne białe plamki
- Ciężkie i niejednoznaczne do zdiagnozowania przebarwienia w bruzdach zębów
- Trudności w utrzymywaniu suchości pola zabiegowego podczas zabiegu stomatologicznego
- Zęby, które są częściowo wyrżnięte, i nie ma możliwości wyeliminowania wilgoci
- Uczulenie na składnik laku - jednak to zdarza się ekstremalnie rzadko
Jakie laki wyróżnamy ?
- Na bazie żywic
- Cementy glasjonomerowe
Materiały na bazie żywic dzielimy na:
- polimerowe laki szczelinowe, takie gotowe kompozyty składają się w wielu substancji chemicznych, takich jak: wypełniacze stałe, czyli szkło barowo – glinowo – krzemowe itp. Mogą być światłoutwardzalne np. Helioseal, Fissurit oraz mogą być chemoutardzalne (czyli wiążą samodzielne w wyniku powstałej reakcji chemicznej, która następuje samoistnie).
- kompozyty typu flow np. Tetric flow ale i kompomery typu flow np. Compoglass flow.
Materiały na bazie żywic koniecznie wymagają wcześniejszego wytrawienia kwasem ortofosforowym 36% w celu zapewnienia lepszego zmatowienia szkliwa a co za tym idzie łączenia się laku z powierzchnią szkliwa. Charakteryzują się też lepszą i wyższą wytrzymałością mechaniczną, wymagają jednak bezwzględnie zachowania suchości pola zabiegowego.
Cementy glasjonomerowe
