Co lepsze asystentka czy higienistka stomatologiczna?

Wstęp

Wybór kariery w branży stomatologicznej może być trudny, zwłaszcza gdy stajemy przed decyzją, czy zostać asystentką stomatologiczną, czy higienistką stomatologiczną. Obie role są kluczowe dla funkcjonowania gabinetów stomatologicznych, ale różnią się pod względem obowiązków, wymagań edukacyjnych, możliwości rozwoju zawodowego oraz wynagrodzenia. W tym wpisie na blogu omówimy, jakie są kluczowe różnice między tymi zawodami, aby pomóc Ci zdecydować, która z tych ścieżek kariery może być dla Ciebie lepsza.

1. Obowiązki zawodowe

Na podstawie art. 13 ust. 4 ustawy o niektórych zawodach medycznych z dnia 17.8.2023r. (Dz.U. z 2023r., poz. 1972) miniester zdrowia zmodyfikował oraz określił szczegółówy zakres obowiązków należących do zarówno asystentki jak i higienistki stomatologicznej jak również punkty współne dla obu grup zawodów:

• asystowanie lekarzowi dentyście i utrzymania gabinetu w gotowości do pracy – w odniesieniu do asystentki stomatologicznej
• profilaktyka i promocja zdrowia jamy ustnej oraz współuczestniczenie w procesie leczenia – w odniesieniu do higienistki stomatologicznej.

Dodatkowo proponowane rozwiązania mają znaczenie z punktu widzenia przewidzianych dla tych zawodów rozwiązań dotyczących odpowiedzialności zawodowej. Szczegółowy wykaz czynności zawodowych wykonywanych przez asystentkę stomatologiczną zawiera następujące punkty:

1. 1. Przygotowywanie gabinetu stomatologicznego i stanowiska pracy lekarza dentysty do pracy.
   2. Przygotowanie pacjenta do zabiegów stomatologicznych.
   3. Asystowanie lekarzowi dentyście podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych.
   4. Współpraca w zespole wielodyscyplinarnym podczas wykonywania czynności zawodowych.
   5. Przygotowywanie i przechowywanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych stosowanych w stomatologii.
   6. Przygotowywanie, konserwowanie, dekontaminacja, przechowywanie aparatury i sprzętu medycznego stosowanego w stomatologii.
   7. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.
   8. Wykonywanie czynności administracyjnych i prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu lekarza dentysty.

Zakres czynności zawodowych higienistek stomatologicznych – co zawiera?

Wykaz czynności zawodowych wykonywanych przez higienistki stomatologicznej zawiera między innymi:

1. 1. Współpracę z lekarzem podczas wykonywania zadań zawodowych ( min. dobieranie metod pracy do zaplanowanych zabiegów profilaktycznych, organizowanie stanowiska pracy, przygotowywanie pacjenta do zabiegów stomatologicznych )
   2. Wykonywanie na zlecenie i pod nadzorem lekarza dentysty zabiegów profilaktyczno-leczniczych utrzymujących efekty leczenia, takich jak usuwanie złogów twardych i miękkich, lakowanie, diagnostyka próchnicy oraz piaskowanie uzębienia,
   3. Uzgadnianie z lekarzem dentystą treści zaleceń przedzabiegowych i pozabiegowych oraz sporządzanie i przekazywanie ich dla pacjentów w formie ustnej i pisemnej.
   4. Wykonywanie zabiegów profilaktyczno-leczniczych oraz promujących zdrowie
   5. Wykonywanie wstępnych badań stomatologicznych, diagnostycznych, profilaktycznych oraz zabiegów rehabilitujących jamę ustną, klasyfikowanie pacjentów po badaniach wstępnych na dalsze leczenie i diagnozowanie.
   6. Prowadzenie badań przesiewowych w różnych grupach,profilaktyka prowadzona zróżnicowanymi metodami zarówno wsposób indywidualny jak i  grupowy adekwatny do wieku pacjentów, a także ustalanie metod profilaktyki grupowej dla wszystkich grup wiekowych pacjentów,
   7. Rehabilitowanie jamy ustnej przy pomocy podstawowych ćwiczeń ortodontycznych,
   8. Prowadzenie stomatologicznej edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w różnych środowiskach społecznych, udzielanie podstawowych wskazówek żywieniowych na temat racjonalnego odżywiania w celu zachowania zdrowia jamy ustnej,
   9. Wykonywanie czynności administracyjnych i prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu lekarza dentysty.

2. Wymagania edukacyjne

W styczniu została opublikowana Ustawa w Dz.U. poz. 1972 (z 25 września 2023 r.) regulująca zawody higienistki i asystentki stomatologicznej. Reguluje ona między innymi warunki jakie musimy spełniać aby móc pracować w zawodzie medycznyem, określa także zakres pracy jaką należy wykonywać, zasady podnoszenia profesjonalizmu oraz kryteria wykonywania obowiązków zawodowych.

Przepisy tejże ustawy wchodzą w życie i będą obowiązywać od 25 marca 2024r. Najistotniejszą zmiana polega na tym, że higienistki stomatologiczne mogą zapobiegać i promować zdrowie jamy ustnej bez konieczności badania przez lekarza dentystę.

Kwalifikacje opisane w ustawie do wykonywania zawodu higienistki stomatologicznej to: rozpoczęcie po 30 września 2012 roku studiów z zakresu higieny dentystycznej i zdobycie tytułu co najmniej licencjata bądż inżyniera lub rozpoczęcie przed 1 października 2012r. studiów na kierunku higiena dentystyczna i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata bądź inżyniera lub rozpoczęcie po 31 sierpnia 2019r. szkoły policelanej publicznej lub niepublicznej i uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie higienistka stomatologiczna lub rozpoczęcie przed 1 września 2019 r. szkoły publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego higienistki albo dyplomu potwierdzajacego kwalifikacje zawodowe w zawodzie higienistki stomatologicznej.

Do obowiązków higienistki stomatologicznej należą przede wszytskim:  realizowanie świadczeń zdrowotnych z dziedziny profilaktyki stomatologicznej; –organizacja pracy związanej ze świadczeniem usług z zakresu stomatologii (pod nadzorem lekarza dentysty); – czynności administracyjne jak również prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego (pod nadzorem lekarza ); – wstępne badania stomatologiczne, diagnostyczne, profilaktyczne i zabiegi rehabilitujące jamę ustną (również z nadzorem lekarza dentysty); –edukacja pacjentów pod kątem profilaktyki i higieny jamy ustnej  oraz edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w różnych środowiskach (tutaj odbywająca się już bez nadzoru lekarza dentysty).

Wprowadzono także regulacje dotyczące zawodu asystentki stomatologiczne jeśli chodzi o kwalifikacje i są to: – rozpoczęcie po 31 sierpnia 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej zakończonej zdobyciem dyplomu zawodowego w zawodzie asystentka stomatologiczna bądź – rozpoczęcie przed 1 września 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej mającej uprawnienia szkoły publicznej i zdobycie tytułu zawodowego asystentka stomatologiczna lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w tymże zawodzie.

Do obowiązków zadowowych asystentki stomatologicznej regulowanych rozporządzeniem z ustawy należą między innymi: przygotowywanie gabinetu i stanowiska pracy lekarza dentysty do pracy; – asystowanie lekarzowi dentyście podczas wykonywania zabiegów; – przygotowywanie oraz przechowywania leków, medykamentów, sprzętu i materiałów stosowanych w stomatologii – przygotowanie, konserwowanie, dekontaminacji, przechowywania narzędzi oraz sprzętu stosowanego w stomatologii zgodnie z przepisami; – prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego.

Równolegle utworzono także szereg regulacji mówiących o obowiązku ustaiwcznego rozwoju zawodowego, natomiast dokształcanie się i samorozwój mogą występować w formie:  kursu kwalifikacyjnego, szkolenia specjalizacyjnego,kursu doskonalącego, samokształcenia. Osoba wykonująca zawód medyczny zobowiązana będzie aby regularnie dokształcać sie poprzez chodzenie na kursy, których program opracują ekspercy z zespołu Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP). Równolegle rozwój zawodowy będzie monitorowany a także będzie odbywał się w pięcioletnim okresie rozliczeniowym (okresem edukacyjnym).

3. Możliwości rozwoju zawodowego

Kolejnym ważnym aspektem jest rozwój zawodowy. Możliwości awansu i specjalizacji różnią się w zależności od wybranego zawodu.

Zarówno asystentka stomatologiczna jak i higienistka może z czasem awansować na jeszcze wyższe stanowisko w gabinecie stomatologicznym, np. na koordynatora zespołu czyli stać sie tak zwaną koordynatorką higienistek i asystentek. Do jej obwoiązkow będzie należało zarządzanie oddziałem stomatologicznym, kładanie grafików personelu medycznego, dbanie o zapełnienie grafiku pacjentów i kontakt z pacjentami w kwestii np. przekładania wizyt, monitorowanie stanu magazynowego i składanie zamówień na materiały stomatologiczne, reklamacje, konserwacja sprzętu oraz dała administracja i paperologia. Może również podnosić swoje kwalifikacje, uczęszczając na dodatkowe kursy, dzięki czemu będzie mogła asystować przy bardziej skomplikowanych i złożonych zabiegach stomatologicznych.

Higienistka stomatologiczna ma więcej możliwości rozwoju zawodowego, w tym specjalizację w asystowaniu w dziedzinach takich jak ortodoncja, periodontologia czy implantologia. Może byc także higienistką po licznych kursach w higienizowaniu pacjentów np. ortodontycznych, protetycznych, implantologicznych itp. Może również prowadzić własną praktykę higienistyczną lub pracować jako edukator w zakresie zdrowia jamy ustnej, być szkoleniowcem, przedstawicielem firmy stomatologiczno farmaceutycznej, napisać bądź stworzyć własne kursy, szkolenia, produkty, iść w mentoring i doradztwo z zakresu dbania  higienę jamy ustnej.

4. Wynagrodzenie i warunki pracy

Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem są wynagrodzenie i warunki pracy. Te aspekty mogą znacząco wpłynąć na decyzję o wyborze kariery.

Asystentki stomatologiczne zazwyczaj zarabiają mniej niż higienistki, co wynika z zakresu obowiązków oraz poziomu wymaganego wykształcenia. Wynagrodzenie zależy także od miejsca pracy – większe miasta oferują zazwyczaj lepsze stawki.

Higienistki stomatologiczne, ze względu na bardziej specjalistyczny charakter pracy i wyższe wymagania edukacyjne, mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie. Dodatkowo praca higienistki często wiąże się z większą autonomią, co dla wielu osób może być istotnym czynnikiem motywującym. Oczywiście wszytsko będzie także uzależnione od naszego miejsca pracy, tak więc czy pracujemy w dużym mieście, w klinice bądź dobrze prosperującym prywtnym gabinecie, czy w dużo mniejszej miejscowości, w przychodni na NFZ tudzież w małym kameralnym gabinecie.

Niemiej, według najnowszych danych na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) wydano rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. 2023 poz. 1893). Ten akt wykonawczy określa, że:

- od dnia 1 lipca 2024 r. ustala się minimalne wynagordzenie za pracę w wysokości 4300 zł.
- od dnia 1 lipca 2024 r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 28,10 zł.

5. Pensja zależna od przypisania do grupy

We wspomnianej ustawie o minimalnych pensjach w ochronie zdrowia zapisane jest iż, podmioty medyczne co roku 1 lipca będą musiały dokonać podwyższenia pensji zasadniczej pracowników jeśli znajdują się one poniżej progu. Próg ten zależy natomiast od wspomnianych współczynników pracy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym. Zgodnie z danymi GUS-u, średnie co miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce w 2022 r. wyniosło 6346,15 zł. Znaczy to więc tyle, że 1 lipca 2023 r. dojdzie do kolejnego podwyższenia pensji minimalnych. W przypadku asystentek i higienistek stomatologicznych ich skala będzie tak naprawdę zależała od tego, do której grupy płacowej zakwalifikuje je pracodawca.

6. Zawody medyczne

Już od 26 marca 2024 r. obowiązują nową zawody medyczne. Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. 2023 poz. 1972, dalej jako: ustawa) uregulowała 15 zawodów medycznych. Ustawa określa zasady wykonywania następujących, nowych zawodów medycznych:

1. 1. asystentka stomatologiczna,
   2. elektroradiolog,
   3. higienistka stomatologiczna,
   4. instruktor terapii uzależnień,
   5. opiekun medyczny,
   6. optometrysta,
   7. ortoptystka,
   8. podiatra,
   9. profilaktyk,
   10. protetyk słuchu,
   11. technik farmaceutyczny,
   12. technik masażysta,
   13. technik ortopeda,
   14. technik sterylizacji medycznej,
   15. terapeuta zajęciowy.

I tak jeśli asystentki i higienistki zostaną przypisane do grupy nr 7 ze współczynnikiem pracy wynoszącym 0,86, od 1 lipca 2023 r. ich minimalna płaca wyniesie 5457,69 zł brutto. Jeśli natomiast pracodawca zakwalifikuje je do grupy nr 9 – ze współczynnikiem pracy wynoszącym 0,78 – ich minimalna pensja wyniesie 4950 zł brutto.

Zakończenie

Podsumowując, zarówno asystentka, jak i higienistka stomatologiczna pełnią kluczowe role w gabinecie stomatologicznym, ale różnią się zakresem obowiązków, wymaganiami edukacyjnymi, możliwościami rozwoju oraz wynagrodzeniem. Wybór między tymi zawodami zależy od indywidualnych preferencji, celów zawodowych oraz możliwości edukacyjnych. Jeśli zależy Ci na szybkim wejściu na rynek pracy i wsparciu zespołu stomatologicznego, asystentka może być odpowiednim wyborem. Jeśli jednak marzysz o bardziej specjalistycznej roli z większymi możliwościami rozwoju, warto rozważyć karierę higienistki stomatologicznej.